PGT-M là xét nghiệm phức tạp nhất trong các xét nghiệm PGT. Quy trình của PGT-M cho bệnh đơn gen, yêu cầu tư vấn di truyền riêng cho từng bệnh nhân.
1, Bệnh di truyền đơn gen
Bệnh di truyền đơn gen là những bệnh do đột biến ở một gen duy nhất gây ra. Các bệnh này có thể được di truyền theo kiểu trội hoặc lặn trên nhiễm sắc thể (NST) thường hoặc NST giới tính.
Với bệnh di truyền lặn, người mang gen bệnh không biểu hiện thành bệnh mà có thể khỏe mạnh bình thường. Nhưng khi 2 cha mẹ cùng mang 1 đột biến gen kết hợp với nhau, con sinh ra có nguy cơ 25% mang bệnh (với NST thường) và 50% mang bệnh (với NST giới tính X).
Việc xác định tổn thương di truyền của bệnh nhân có thể giúp gia đình sinh em bé không bị bệnh. Việc này có thể thực hiện thông qua chẩn đoán trước sinh hoặc xét nghiệm di truyền trước làm tổ (PGT-M).
2, PGT-M
Phương pháp PGT-M là sự kết hợp của kỹ thuật thụ tinh trong ống nghiệm tạo ra nhiều phôi trong một chu kỳ và kỹ thuật sinh học phân tử xác định tổn thương di truyền ở phôi, lựa chọn phôi không bị bệnh, chuyển phôi không bị bệnh, mang thai không bị bệnh và sinh em bé khoẻ mạnh.
3, Quy trình tư vấn và xét nghiệm PGT-M cho bệnh di truyền đơn gen
PGT-M là xét nghiệm phức tạp nhất trong các xét nghiệm PGT. Quy trình của PGT-M yêu cầu tư vấn di truyền riêng cho từng bệnh nhân bao gồm các bước chính:
Giai đoạn 1 Tư vấn di truyền và xác định tổn thương gen: Xác định nguy cơ bệnh lý di truyền, tư vấn các xét nghiệm chẩn đoán nguyên nhân gây bệnh và thiết lập mô hình di truyền trong gia đình.
Giai đoạn 2 Tư vấn dự phòng sinh con:
- Set-up PGT-M: quy trình PGT-M được thiết kế cho từng gia đình dựa trên thông tin về vị trí tổn thương và bệnh lý gặp phải.
- Thực hiện IVF và sinh thiết phôi: Phân tích kiểu gen của các STR trên mẫu phôi. Xác định haplotype nguy cơ và haplotype không nguy cơ trên các mẫu phôi, xác định được tình trạng tổn thương của phôi.
Giai đoạn 1: XÁC ĐỊNH TỔN THƯƠNG GEN
Các xét nghiệm ở giai đoạn 1 để xác định tổn thương gen thực hiện tại Genome
- Xét nghiệm đơn gen: CFTR, FMR1, DMD, SMN1, SMN2 ...
- Panel gen theo nhóm bệnh: NGS_HuH1, NGS-CH1, NGS-DL1, NGS-DT1, NGS-M1, NGS-MD1, NGS-NT1, NGS-TMH1, NGS-T1, NGS-TK1.
- Xét nghiệm Gen G500 (550 gen liên quan 700 bệnh).
- Carrier Screening (420 gen liên quan 418 bệnh).
- Giải trình tự toàn bộ exome (Clinical whole exome sequencing).
- Gexome Trio Analysis.
Giai đoạn 2: TƯ VẤN DỰ PHÒNG SINH CON
Các xét nghiệm ở giai đoạn 2 có thể thực hiện tại Genome:
Các xét nghiệm tư vấn chẩn đoán trước sinh trong trường hợp mang thai tự nhiên
- Xác định 1 đột biến trên 1 gen bằng Sanger – Mẫu ối.
- Xác định nhiều đột biến trên 1 gen bằng Sanger – Mẫu ối.
- Xét nghiệm bệnh đơn gen: Thalassemia– Mẫu ối
Các xét nghiệm chẩn đoán trên phôi
- PGT-M set up G1:Thiết lập tiền lâm sàng phục vụ sàng lọc trên phôi các bệnh đơn gen (PGT-M) phổ biến.
- PGT-M set up G2:Thiết lập tiền lâm sàng phục vụ sàng lọc trên phôi các bệnh đơn gen hiếm và/hoặc HLA matching trước chuyển phôi.
- PGT-M:phân tích trên mẫu phôi bào.
Chỉ định xét nghiệm dựa trên tổn thương di truyền của gia đình:
- Xác định 1 đột biến trên 1 gen bằng Sanger – Mẫu ối.
- Xác định nhiều đột biến trên 1 gen bằng Sanger – Mẫu ối.
- Xét nghiệm bệnh đơn gen: Thalassemia– Mẫu ối
- Xác định tổn thương bằng phương pháp phân tích maker đã được thiết lập.
Các xét nghiệm sàng lọc trước sinh
– E-NIPT – sàng lọc trước sinh không xâm lấn
– Các gói sàng lọc trước sinh: G30, G120, Carrier Screening.
Bài viết liên quan
Xét nghiệm truyền tiền làm tổ bệnh đơn gen – PGT-M
Sàng lọc trước sinh không xâm lấn E-NIPT