Xét nghiệm mỡ máu là một xét nghiệm máu để đo lượng cholesterol và chất béo trung tính có trong máu. Xét nghiệm này rất quan trọng và được thực hiện thường quy nhằm xác định nguy cơ tích tụ chất béo trong động mạch có thể dẫn đến xơ vữa động mạch.
Xét nghiệm mỡ máu là gì?
Mỡ máu hay còn gọi là lipid máu – một thành phần quan trọng của cơ thể bởi chúng tham gia vào cấu trúc tế bào của tất cả các mô, tham gia vào hoạt động của não bộ, sản xuất các nội tiết tố (hormon), dự trữ vitamin… Mỡ luôn có mặt trong máu của người bình thường và duy trì ở một giới hạn cho phép (giới hạn bình thường). Trong một số trường hợp, các thành phần của mỡ máu vượt khỏi giá trị bình thường nên được gọi là RỐI LOẠN MỠ MÁU. Xét nghiệm mỡ máu định kỳ không những có giá trị trong tiên lượng, chẩn đoán và theo dõi điều trị rối loạn chuyển hóa mỡ mà còn có giá trị trong phòng bệnh tim mạch.
4 chỉ số quan trọng khi xét nghiệm mỡ máu cho người bệnh, bao gồm:
| Chỉ số | Bình thường | Cao |
| 1/ Cholesterol toàn phần | < 200 mg/dL
(< 5,2 mmol/dL) |
> 240 mg/dL
(> 6,2 mmol/dL) |
| 2/ LDL – Cholesterol (LCL-c) | < 130 mg/dL
(< 3,3 mmol/dL) |
> 160 mg/dL
(> 4,1 mmol/dL) |
| 3/ Triglyceride | < 160 mg/dL
(< 2,2 mmol/dL) |
> 200 mg/dL
(> 2,3 mmol/dL) |
| 4/ HDL – Cholesterol (HDL-c) | < 50 mg/dL
(> 1,3 mmol/dL) |
> 40 mg/dL
(> 1 mmol/dL) |
Cholesterol kết hợp với LDL có ký hiệu LDL-C là dạng dư thừa trong cơ thể gây hại sức khỏe. Cholesterol vận chuyển trong máu sẽ lắng đọng ở thành mạch máu hình thành các mảng xơ vữa động mạch.
Cholesterol kết hợp với HDL ký hiệu HDL-C có lợi cho sức khỏe. Chúng phá hủy các xơ vữa động mạch gây hại để mạch máu lưu thông tốt hơn.
Đối tượng được khuyến cáo thực hiện xét nghiệm máu nhiễm mỡ
Xét nghiệm máu nhiễm mỡ thường được chỉ định cho các đối tượng:
- Tất cả người ở độ tuổi trung niên trở lên,
- Người có người thân trong gia đình bị máu nhiễm mỡ,
- Người thừa cân béo phì
- Người có tiền sử xơ vữa động mạch, cao huyết áp, đái tháo đường, suy giáp, …
- Người hút thuốc lá, ít vận động
- Người đang điều trị rối loạn chuyển hóa mỡ…
Ưu điểm của xét nghiệm mỡ máu tại Genome
Các xét nghiệm mỡ máu là xét nghiệm đơn giản và nhanh chóng, sau khi được lấy máu, mẫu máu sẽ được đưa đi xét nghiệm cho kết quả sau 1 tiếng đến 2 tiếng kể từ khi lấy mẫu.
Quy trình thực hiện: khép kín trong trung tâm xét nghiệm theo tiêu chuẩn quốc tế
Hệ thống sử dụng: Cobas C501, Roche, Thụy Sỹ
Thời gian thực hiện: 1-2 giờ
Loại mẫu: Máu tĩnh mạch
Yếu tố ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm lipid máu
Cholesterol có trong máu được hình thành từ 2 nguồn: Thức ăn được đưa vào cơ thể mỗi ngày và nguồn do gan – ruột tổng hợp. Chính vì liên quan đến nguồn thực phẩm đưa vào, do đó, kết quả xét nghiệm máu nhiễm mỡ chịu ảnh hưởng từ chế độ ăn uống của người bệnh. Nếu như trước khi đi xét nghiệm, người bệnh ăn nhiều thực phẩm giàu cholesterol như lòng đỏ trứng, thịt mỡ, da gà, da vịt, thức ăn nhanh… sẽ làm tăng nồng độ cholesterol trong máu dẫn đến kết quả xét nghiệm sai lệch.
Ngoài ra, các chỉ số xét nghiệm mỡ máu có thể bị ảnh hưởng bởi một số yếu tố khác như:
- Thời tiết: Vào mùa lạnh lượng mỡ máu sẽ cao hơn mùa hè.
- Độ tuổi: Người nghiện thuốc lá, tuổi cao (nam, nữ > 45 tuổi) thường tăng cholesterol trong máu.
- Bệnh mạn tính: Người bệnh tăng huyết áp > 140/90 mmHg hoặc dùng thuốc điều trị tăng huyết áp, bệnh tim và đái tháo đường cũng có cholesterol cao hơn.
- Thuốc: Một số loại thuốc an thần, thuốc ngừa thai, thuốc chẹn bêta giao cảm, steroid tăng chuyển hóa, thuốc lợi tiểu nhóm thiazid… cũng làm tăng cholesterol.
Những lưu ý cần thiết trước khi xét nghiệm mỡ máu
Nhịn đói tối thiểu 10 giờ và tối đa 14 giờ (tránh quá lâu sẽ thay đổi chuyển hóa năng lượng làm tăng triglycerides). Người bệnh máu nhiễm mỡ cần nhịn ăn tối thiểu 10 tiếng trước khi xét nghiệm, việc ăn uống quá mức dẫn đến huyết tương/huyết thanh đục sẽ gây sai số.
Không hút thuốc lá trong thời gian lấy máu, tránh uống rượu bia, thức uống có ga quá mức vào đêm trước ngày lấy máu và tốt nhất là trước thời điểm xét nghiệm 24 giờ. Nếu không, kết quả xét nghiệm máu sẽ không chính xác do thuốc lá, các loại nước này tác động đến chỉ số sinh hóa máu.
Uống đủ nước. Uống nước lọc đầy đủ rất cần thiết, giúp người bệnh tránh mệt mỏi, bụng đói do chưa thể ăn sáng. Chưa kể, uống đủ nước góp phần giúp người bệnh máu nhiễm mỡ giảm căng thẳng vì ít khi đi khám bệnh hay sợ lấy máu
Thông báo với bác sĩ về các loại thuốc hiện đang sử dụng để có được sự tư vấn tốt nhất từ bác sĩ.
Tất cả các xét nghiệm mỡ máu được nêu ở trên đều là xét nghiệm máu, và chúng có thể được thực hiện một lần hoặc nhiều lần, tùy thuộc vào chỉ định của bác sĩ dựa trên tình huống lâm sàng cụ thể.